Stukjes uit kranten van vroeger.

Met een duik in het Koninklijk krantenarchief  vond ik een boel leuke, interessante en tragische stukken uit het weerverleden.

Natte zomers en voorjaren,onweer, de tornado in Chaam en Tricht, Neede en Borculo,  klagende oude mannetjes die vliegtuigen als oorzaak van slecht weer zien, het zoeken naar oorzaken van een bepaald weertype waarbij waterstof -en atoombommen, bedes of zelfs aardbevingen de schuld krijgen, zachte winters in de jaren '30 en de vraag of er een nieuwe ijstijd komt.

Daarnaast ook nog een aantal knipsels over het weer in Gemert.

Komende winter volgt nog een versie met historische winterberichten.

Tornado in oa Neede (1927)

Tornado in No Brabant en de Achterhoek (Stormramp Borculo 1925)

Zomer 1976

Zwaar onweer in juli 1952

Aantal berichten over Gemert door de jaren heen.

Zomer 1980

Zomer 1968

Zomer 1956

Oud mannetje klaagt, ergens in de jaren '80 over het slechte weer (is vast de jaren '60 vergeten)

Ze zagen de humor wel in de natte lente van 1983

Erg nat in 1965,  schuld ligt bij bedes van jaren eerder, volgens wat religiefanaten.

De winters van de jaren '30 waren blijkbaar vaak zacht.

In de jaren '40 werd er weer aan een nieuwe ijstijd gedacht.

Een enorme wolkbreuk in Voorthuizen.

De Tornado's van Chaam en Tricht in juni 1967

Back to the sixties in een serie natte zomers.

Zomer 2012 wil maar niet vlotten  en de vooruitzichten zijn ook niet bepaald hoogzomers te noemen.
Er wordt ondertussen al beweerd dat het komt door smeltend poolijs  en andere oorzaken.
Dit soort beweringen hoor je in elke matige zomer,  met telkens andere oorzaken.

Zo nam ik eens een duikje in het nieuwsarchief  en vond dat tijdens de zomer van 1956 (die heel koel en nat was)  dat mensen toen dachten dat het door (testen van) waterstofbommen kwam  en dat men jaren eerder  wel eens riep dat de oorzaak weer bij de toename van het vliegverkeer lag.

Ik ging in elk geval maar eens terug in de tijd struinen  en ontdekte een vergelijkbare periode van natte zomers.
Deze periode kende wel koelere zomers (opwarming van ons land) dan de periode waarin we ons nu bevinden, maar op het vlak van neerslag lijkt het wel op nu.

Daarbij hoeft een natte zomer nog niet altijd een slechte te zijn,  wanneer de neerslag vooral valt in flinke buien  in verder warm en zonnige perioden.
Ook andersom kan een droge zomer toch tegenvallen  als het vaak bewolkt is en/of een koele wind dagenlang de gevoelstemperatuur drukt.

Als leidraad nemen we de top-25 natste en droogste zomers.
In de top 25 droge zomers valt het vooral op dat de jaren '70, '80 en '90  vier droge zomers kenden en weinig echt natte zomers (1994 qua droogte wel niet in De Bilt, maar wel in de zuidelijke helft van het land).

Vanaf 1953  komen we dan weer een periode tegen waarin van 17 zomers er 10 te nat waren.
De natte zomers waren 1953, 1954, 1956, 1957, 1960, 1963, 1965, 1966, 1968 en 1969  (met 1961  op een afstandje volgend, maar niet nat genoeg).
Deze natte zomers werden afgewisseld door af en toe een droge (1955, 1959, 1962 en 1967).

Hierbij waren er ook een aantal erg koude zomers (vooral 1954, 1956 en 1965 waren nat en koud,  terwijl 1962 koel maar toch droog was).
De kans is groot dat de mensen destijds ook behoorlijk zaten te klagen en er veel wat geld opzij legden voor een reisje richting het zuiden.

Anno 2012 lijken we bezig aan een vergelijkbare natte serie, maar daarbij niet zoveel koude zomers als in de jaren '50 en '60.
Sterker nog: alleen 2011 was koeler dan het nieuwe gemiddelde en is, ondanks het gevoel anders zegt, warmer dan maarliefst 56 (ja, echt!)  zomers tussen 1906 en 2011!

De natte serie begint min of meer met de zomer van 2002 en daarna zijn ook 2004, 2005, 2007, 2008, 2011 en wellicht ook 2012 te nat.
Ook  2010 en 2001  zijn aan de natte kant, maar missen de top 25 natste (waar 2008 nu overigens ook net niet meer bijhoort omdat 2011 er met superstip in terecht kwam).

Echt droge zomers zijn er sinds 2002 eigenlijk weinig geweest.
Alleen 2003 haalt nog de 25 droogste  en deze was op veel plaatsen ook meteen extreem droog, terwijl 2006 wel behoorlijke droogte kende, maar in het rijtje droge ontbreekt door de moesson in augustus.

Waaraan de vernatting van de zomers in de jaren '50 en '60 werd gewijt?

Een aantal opvallende feitjes die misschien te linken zijn aan dit feit:

In de jaren '50 en '60  was het in West-Afrika ook vaak nat  en daarna weer tientallen jaren droger.
Om dan weer in het  vorige decennium natter te worden.
Deze periode kenden ook regelmatig actiever orkaanseizoenen in de Atlantische oceaan,  evenals het sinds midden jaren '90 ook weer vaker voorkomt dat er veel orkanen ontstaan.

In de jaren '50 en '60 waren er  6 zware stormen in Nederland,  evenveel als tussen 1940 en 1949 (helft minder jaren, maar evenveel stormen).

Terwijl in de (drogere) jaren '70 alleen al  11 zware stormen waren,  de jaren '80  er 5 kenden, de jaren '90 acht  en tussen 2000 en 2010 nog 6.
Dat wijst op waarschijnlijk minder (sterke) westcirculaties in de najaren van de jaren '50 en 60  en meer in de zomer,  wanneer de stormen over het algemeen minder zwaar uitpakken.
Een jaar als 1956 kende echter wel vier stormen in augustus!

Ook de afgelopen jaren kennen regelmatig "lichte" stormen in de zomer (windkracht 8), maar nauwelijks een echte storm in de herfst en winter.
Daarnaast was de zomerstorm van 23 juni 2004 wel bijna een zware,  met aan de kust op een aantal plekken  maarliefst windkracht 9.


Verder ben ik teveel weerleek om hier conclusies uit te trekken, maar het kan wellicht gebruikt (of wordt al gebruikt)  in onderzoek naar het weer en klimaat.

April 2007: de enige maand zonder neerslag.

Een maand zonder neerslag in Nederland.
Het klinkt als een paradox,  een onmogelijk opgave.

Februari 1986 zat al redelijk in de buurt  en sommige lente -of zomermaanden konden lang dingen naar die eer,  tot er toch nog een bui viel en het feest dus niet doorging.

Tot 2007.
De voorgeschiedenis was erg warm geweest:  vanaf juni 2006 was het vrijwel non-stop te warm voor de tijd van het jaar,  waarbij vooral juli,  september,  oktober en januari 2007 de kroon spanden.
Ook was het jaar 2007 nogal nat geweest, tot eind maart.

Totdat het natte patroon omsloeg en een hogedrukblokkade vervolgens rotsvast Nederland en omstreken op een zo mogelijk nog stabieler weertype te trakteren dan tijdens de recordwarme juli 2006.
Vanaf eind maart ging de kraan dicht  en zou pas een dikke  maand later opengedraaid worden.

Tot dan belandde Nederland in een voorjaarsversie van een hete zomermaand.
Het werd dan wat eerder donker  en de vakanties waren nog lang en breed niet begonnen, maar de warmte kwam er regelmatig serieus in.

Het hoogtepunt werd halverwege april bereikt,  toen er lokaal de 30 graden werd aangetikt.
De bomen en planten waren natuurlijk in geen tijd helemaal groen en dan ook echt volop in het blad, zoals meestal in de hoogzomer het geval is.

Hoe de maand werd beleefd door de blogger die het stukje schrijft  en toen nog een dagboek bijhield.

In 2007 moest ik blijkbaar erg vaak door de regen naar werk fietsen,  dus op 5 april meldde ik al blij: "geen regen deze week tijdens de fietstocht naar werk".

10 april:   "Het weer (ondanks bewolking vandaag) is wel erg goed,  te goed.
Op zich mag het wel weer een keer regenen, omdat het lang droog is (en dan niet dagen aneen!!  maar een buitje is al goed)

15 april:  "Het is gewoon fucking zomer midden april!  of we gaan een extreem hete zomer krijgen, of een extreem regenachtige.."

23 april: "De lange droge -en warme tijd houdt aan,  dit gaan we terugbetalen!"

"Regen,  wat was dat ook alweer?  een soort vogel?"

27 april "een drukke dag in deze mooiste weermaand ooit (verslaat juni 2003)"

Nou ja,  nu zou ik zeggen dat juni 2003 mooier is, want deze had een paar mooie onweersbuien.

6 mei:   Het regende! toen ik naar huis fietste.
Morgen en vannacht zal het wel meer regenen,  hopelijk duurt het wel geen weken, zoals de droogte!

7 mei:  "Het regende vandaag.  Dat heeft de natuur wel weer nodig.
Ik vind de regen niet verkeerd,  maar hoop niet dat het nu ineens weken gaat regenen."

Dat laatste gebeurde niet, maar mei 2007  werd wel een hele natte maand.
De natuur wist op die manier met twee extremen toch een balans te vinden.

Weather rejects: the summer rejects 1990 - 1999

Welke periodes in de zomer waren zo slecht dat het totaal zomer onwaardig was?
Waarin je per ongeluk "let it snow"  opzette,  of het nog koud had terwijl je al met jas aan naar buiten ging?

In dit deel gaan we terug naar zomers in de jaren '90.

Juni 1991

In deze zomermaand bleef het voortdurend koud,  nat en grijs.
Vogels zouden bijna weer terug naar zuidelijke oorden vluchten.
Aangezien mei ook te koud was leek het al bijna alsof de zomer dit jaar veilig in het Zuiden bleef.
Er schijnen mensen rond de 25e sparren te hebben omgehakt en er lichtjes in gedaan,  tot ze door iemand er op gewezen werden dat het, hoewel het zo leek,  geen december was.

Uiteindelijk zou het in juli en augustus nog goedkomen met de zomer.

Juli 1993

Na een warme lente en ook een goede zomerstart in juni   begon de zomer langzaam kracht in te boeten.
Midden juli 1993  volgde een periode van dagenlang miezerregen,  bij lage temperaturen.
De hondsdagen hadden meer weg van verzopen kattendagen.
In augustus werd het wel wat droger, maar echte warmte is niet meer teruggezien.

Juni 1995

Deze maand had wel wat weg van de juni in 1991.
Vooral de eerste twee weken hadden een hoofdzakelijk grijs, nat en koel weerbeeld.
Als kind ben ik schijnbaar tweemaal op een zaterdag de hele dag in pijama binnen blijven zitten,  "omdat dit weer niet bij juni hoorde".
De maand eindigde echter wel met prima zomerweer, maar de eerste helft was inderdaad zomer onwaardig.

Juli 1998

Na tropische onweders in juni was de zomer '98 ver te zoeken in juli.
De tuinstoelen konden binnen blijven en de zomerkleding slechts af en toe aan.
Grijs voerde de boventoon en de hit van BLØF over de Zeeuwse kust kon niet voorkomen dat men liever andere kusten, ergens in het zuiden,  op ging zoeken.

Weather Rejects: slechtste zomermaanden ooit. (part 1: 2000 - 2011)

Op internet bestaat er,  voor de Formule 1 liefhebbers,  een grappige site over de slechtste F1 coureurs.
Naast de coureurs krijgen ook slechte teams krijgen er van langs.
De site heeft F1rejects.com  en inspireerde mij tot een weervariant, voor met name de zomer en winter.

Summer-rejects:
Zomerweken, maanden of complete zomerseizoenen die erg slecht waren,  waarin het vooral somber was, vaak regen viel  en uiteraard ook de temperaturen op een laag niveau bleven steken.
Er zijn overigens nog wel een aantal periodes die ook wisselvallig waren, maar door de toch aardige temperaturen en erg mooie dagen tussendoor, niet aan de criteria voldoen.

In dit deel de zomers tussen 2000 en 2011.

Juli 2000

Na een aardige start en een aantal leuke onweersdagen  was het eerder herfst dan zomer.
Het dieptepunt was in het midden van de maand, toen ik op vakantie was in Arcen.
Elke dag buien, of zelfs urenlang motregen.
De temperaturen haalden met moeite de 18 graden!
De zon scheen zo weinig vóór de wolken dat ik tijdens de vakantie een foto maakte toen de zon doorbrak,  wat dus één van de bijzondere bezienswaardigheden bleek.
Ook de rest van de maand was het meestal somber, koel en passeerden de nodige buien.

Midden juni - midden juli 2004

Beetje van hetzelfde als juli 2000.
De zon kwam met moeite door de bewolking en er waren dagen waarop het lange tijd motregende als was het november.
Als het niet motregende kwam de zon nog wel wat vaker tevoorschijn, maar triggerde al gauw de nodige buien.
Het dieptepunt was wel rond 23 juni, toen er een heuse zomerstorm woedde  en we dus fast-forward in oktober leken aanbeland.
We zijn na de verwennerij van 2003 dus weer met één klap terug in het oerhollandse kikkerlimaat.

Augustus 2005
Herfst valt een maandje eerder met deze prachtmaand.
Veel wind,  buien  en soms een opleving van de temperatuur die dan weer gauw weggetaserd werd door een onweersfrontje.

Augustus 2006

Op zich een goed intermezzo tussen de hitte en droogte van juni, juli en september 2006, maar qua zomers weerbeeld een lachertje.
Het contrast met de genoemde 3 zomerse maanden was erg groot.
De temperaturen laag (maar wel lekker om weer eens goed te kunnen slapen),  vrijwel elke dag regen of buien  en dus ook weinig zon.
Ik twijfelde even om deze in de lijst op te nemen, aangezien de natuur de slok water wel erg goed kon gebruiken.
Echter is het weerbeeld van augustus 2006 gewoon erg matig geweest  en zaten de verwende zonaanbidders aan het eind alweer steen en been te klagen.

Augustus 2010
Een beetje hetzelfde verhaal als 2006.
Nu was het al iets langer wisselvallig, maar  in augustus gaat er steeds een beetje af.
Van licht wisselvallig met weinig zon  zakken we af naar wisselvallig, wisselvalliger,  wisselvalligst.
De temperatuur daalt tot winterjaswaarden  en delen van het land staan op sommige dagen blank na moessonachtige regens.
Hierna is het eigenlijk ook wel voor lange tijd voorbij met mooi zomerweer in zomermaanden.

Juli 2011

Op het begin is juli 2011 nog een vrij vriendelijke Hollandse zomermaand: zon, wolkenvelden en soms een bui.
Echter komt daar halverwege de maand verandering in als de depressies goed vat krijgen op het weer in Nederland.
Op verschillende dagen regent het lange tijd  en als dieptepunt komt de temperatuur op 24 juli amper boven de 14 graden uit.
Paraplu's en winterjassen domineren het straatbeeld,  terwijl in de sportschool iemand besluit om een kerstlied op te zetten en dat nog toepasselijk klinkt ook.

Verbanden in het weer? april vs. juli

Het Nederlandse klimaat is grillig als het maar zijn kan.

Zelden lijken bepaalde gebeurtenissen te leiden tot telkens hetzelfde resultaat in een periode daarna.
Wellicht zullen sterke computers, in samenwerking tot goede weer -en wiskundigen,  nog wel eens het tegendeel bewijzen.

Wel lijkt er een sterk verband te bestaan,  in de jaren vanaf midden jaren '80  tussen een warme april en een natte juli.

In de top-10 natste juli's van De Bilt  komen er een flink aantal voor van na 1985.
Dit zijn 2011, 1993, 1987, 2007 en 2005.
Daarnaast waren ook de juli's van 2008, 2004, 2009  en 1988  nat te noemen met ruim 100 mm neerslag.

Wat voor aprilmaanden voorafgingen aan deze natte juli's?

1987, 1993, 2004, 2005, 2007, 2009 en 2011 komen voor in de top tien warmste  en de juli volgend op deze maanden  haalt een gemiddelde van ruim 100 mm neerslag.

Dan resten nog 1988 en 2008.

April 1988 is wel heel droog geweest, maar niet uitzonderlijk warm en vrij zonnig.
Deze werd opgevolgd door een warme meimaand.

April 2008 was vrij droog, maar niet heel erg warm.
Wel werd deze april opgevolgd door de warmste meimaand sinds begin vorige eeuw.

Kijken we dan naar droge en daarbij (bijna vanzelfsprekend) warme julimaanden vanaf '85  dan vinden we:

2006 (15 mm), 2003 (30 mm), 1999 (37 mm), 1994 en 1995 (rond de 45 mm en ook heet), 1990 (44 mm),  1989 (35 mm)  en 1986 (43 mm).

Hiervan zijn vooral 1999 en 2003 aan de warme en zonnige kant (mei 2003 was echter een natte maand).
1995 is zacht met ruim 9 graden, maar wel vrij somber.
2006 doet ook nog goed mee met 9 graden.
1990 is een tiende koeler.
1994 eindigt ongeveer op dezelfde koers als 2012, met 8,2 graden.
Daarentegen zijn 1986 en 1989 koud met slechts 6,2  en 6,9 graden.

Ook het aantal zonuren ligt bij veel aprils uit deze reeks laag:  1994, 1995, 1989, 1986 en 2006 scoren onder het gemiddelde qua zonuren,  terwijl 1990, 1999 en 2003 wel hoger scoren.

Helemaal uitsluitsel geeft deze lijst dus ook niet, maar er is wel een redelijk verband te vinden  tussen de moderne warme april (het liefst ook met veel zon)  en een natte juli.

De meest voor de hand liggende verklaring is dat het zeewater vlugger op is gewarmd  en de buien en/of regenfronten in juli dan toch wat meer verdampt vocht met zich meenemen.

Ook zullen de settings qua drukgebieden ook een aandeel hebben: de blokkades en/of vaak zuidelijke stromingen die voor de warme april zorgen kunnen verdwijnen richting de zomermaanden, maar soms zijn ze hardnekkiger  en ook in juli aanwezig (2003).

Dat juli 2012 een droge maand gaat worden is natuurlijk maar de vraag, maar (hopelijk)  wordt het geen extreem natte maand zoals vorig jaar.

De vorige vrij koele april, alweer in 2001!   werd namelijk opgevolgd door een juli die aan de natte kant was (ruim 80 mm, in Gemert 100)  en een nog koelere april in 1997  leverde een vrij normale zevende maand, die aan de vooravond van een hete augustus stond.

Sinds 2006 zijn de neerslagsommen in Gemert in de maand juli overigens nooit meer onder de 100 millimeter gekomen,  waarvan gek genoeg de, in grote delen van het land, zeer natte editie 2011 de droogste is! 

2007:  141 mm
2008:  103
2009:  147
2010:  119
2011:  102

Wat mij betreft mag dat wel weer eens ruimschoots minder , zeker na de nattigheid in juni.
Hoewel een weerduiveltje in me zegt dat 2009 en 2010 wel hele leuke buien hadden, naast genoeg mooi zonnig zomerweer.

25 november 2005: een vroege sneeuwstorm

Aan relatief vroege sneeuw gaat vaak een warmere fase vooraf.
Tenminste, zo lijkt het.
Dat zagen we al in 2001, met wat sneeuw vrij vroeg in november na de warmste oktober in vele jaren.
In 2003 kon het nog vroeger, toen na de hete zomer en nog een lange, warme nazomer van september het weer omsloeg en we op 24 oktober sneeuw kregen en er zelfs even een klein dekje bleef liggen.

2005 kende een lange, warme nazomer die vanaf eind augustus vrijwel aanhield tot begin november.
Hierna keerde het patroon langzaam maar zeker, naar koeler weer.
Vervolgens kwam richting het eind van de maand een depressie vanuit het noorden ons land bezoeken met een vroege pakjesavond,  in de vorm van een wit pakje welteverstaan.

De depressie was goed voor een weeralarm voor  storm aan de kust  en stevige, winterse, buien.
Op 24 november begint de depressie,  met de liefkozende naam "Thorsten" zich te laten gelden met regen en stevige wind in grote delen van het land.
Maar in de nacht wordt de kans al groot dat dit op veel plaatsen overgaat in vaste vormen van neerslag.

Terwijl in het westen een flinke storm woedt begint in het oosten natte sneeuw te vallen.
Uiteraard zorgt de storm voor de nodige schade, raken schepen op zee in moeilijkheden.
Bij Hoek van Holland wordt  een erg zware windstoot gemeten van 173 km per uur, wat wel aangeeft dat depressie "Thorsten" geen lief en rustig jongetje is.

Terwijl grote delen van het land te maken hebben met veel wind, onweer, regen of sneeuw is het in het noorden windstil en zelfs vrij zonnig: zij bevinden zich het "oog"  van de storm.
Later zouden ze daar ook nog een veeg meekrijgen uit de goedgevulde pan.

Vooral het midden van het land krijgt met erg veel neerslag te maken: op sommige plaatsen valt in twee dagen tijd zo'n 100 mm.
In het oosten is dat vooral een mix tussen natte sneeuw en regen,  die langzaam overgaat in "droge" sneeuw.

In combinatie met de wind heeft het op steeds meer plekken meer weg van de blizzards in Alaska dan gewoon herfstweer in een kikkerlandje aan de Noordzee.
De wegen slibben dicht  en steeds meer treinen vallen uit.
's Middags staat er al 250 kilometer file, door allerlei ongevallen  en dat zou alleen maar erger gaan worden.
Richting de spits groeien de files aan tot een heus verkeersinfarct,  terwijl er streng afgeraden wordt om de weg op te gaan in de Veluwe, waar veel sneeuw valt  en soms ook boomtakken afbreken.
Daarbij wordt ook aangeraden voor degenen die echt niet anders kunnen  om op alles voorbereid te zijn en dus met een volle tank, warme dekens, genoeg eten en drinken het avontuur met de elementen aan te gaan.

Dat is geen overbodige waarschuwing,  aangezien het verkeer letterlijk ingesneeuwd raakt op de A50, A1 en A28  en het leger op pad wordt gestuurd om hulpdiensten  de gestrande reizigers te laten bereiken.
Verschillende automobilisten zouden ook de hele nacht doorbrengen in de auto, om ergens in de loop van zaterdagochtend 26 november thuis te kunnen geraken.
Met 810 kilometer file op het hoogtepunt van de spits staat de bewuste dag op plek 3 van de zwaarste filedagen in Nederland.

Op een aantal plaatsen knapten de stroomkabels of zelfs complete hoogspanningsmasten af  en in het ongeveer letterlijk ingesneeuwde Haaksbergen zaten de mensen bijna drie dagen zonder stroom.

Persoonlijk herinner ik me niet erg veel van de bewuste dag, maar het staat me vaag bij dat ik hoopte op een strenge winter  en ook hoopte dat ik op 26 november zou ontwaken bij minstens een pak sneeuw van 15 centimeter.
Daarnaast begonnen in de avond door de sneeuwval en wind  dipjes te ontstaan in de stroomvoorziening, waardoor vooral de lampen begonnen te flikkeren.
De volgende dag ligt er inderdaad een laag sneeuw, maar dat is bij lange na geen 15 centimeter.

Echter,  in de uiterst oostelijke delen van Nederland ligt er wel een flink pak van soms wel 20 centimeter of meer.

Deze sneeuwveeg zou overigens geen voorbode zijn van een ouderwetsche horrorwinter.
Hoewel het zelden zacht weer werd  bleef Nederland vaak een beetje in Niemandsland liggen tussen zachter en echt koud weer.
Een paar honderd kilometer verder in Duitsland en de Alpen was het wel erg koud.

28 mei 2000: meistorm

De eerste helft van mei 2000 was uniek geweest: vele zomerse dagen die ons al midden in een goede juni of juli deden wanen.
Hier in het Gemertste had het af en toe weg van een heuse hittegolf, waardoor halverwege de maand een verkoelende regenbui de aanleiding was om eens lekker in de regen af te koelen.
Maar na deze bui was het eigenlijk ook wel gedaan met het stabiele zomerweer.

Na dit zomerse genot sloeg het weer om en werd het vervolg van de meimaand een wisselvallige.
Het diepte (of hoogtepunt voor de liefhebber van extreem weer)  volgde op zondag 28 mei.
De zomerse dagen waren alweer vergeten met het ontstaan van een kanaalrat.

Door de betere computers en de lering uit de beruchte kanaalrat van 1983  kon men deze wel op tijd aan zien komen en volgde er op de zondagnacht een waarschuwing voor zware storm.
Vlug daarna volgde ook een weeralarm,  aangezien de kanaalrat het aan de kust zeker tot windkracht tien zou laten komen.

Het venijnige lagedrukgebied  trekt die dag vanuit het kanaal, langs de kust, naar het noordoosten  en neemt daar in kracht af.
Op veel plekken in het land zal het tot zware windstoten komen, met de nodige schade.

Ondertussen zat ik met mijn vader, moeder en zus in de auto richting Asten om naar opa te gaan  en in de voormiddag ook nog een proef mee te pikken van de ELE-rally.

Tijdens de rally was duidelijk hoe onstuimig het weer begon te worden:  de bomen bogen door en mijn jongere zus  moest zich af en toe aan mijn vader of een lantaarnpaal vasthouden tijdens de rukwinden.
Op de weg naar opa is de weg inmiddels bezaaid met boomtakken, maar we komen uiteindelijk veilig thuis.

Ik blijf de verdere dag lekker binnen,  terwijl mijn vader nog ergens heen moest  en onderweg nog wel een boom ziet omvallen in Gemert.
Doordat de bomen uiteraard al vol in het blad staan breken er veel takken en complete bomen vrij gemakkelijk af.

Vlakbij,  in Helmond, zijn een jongetje en een man van 67 aan het wandelen wanneer ze door een tak worden geraakt.
Ze overleven het ongeluk jammer genoeg niet.

26 augustus 2010: Nederlandse moesson

In augustus 2010 is de zomer zo goed als voorbij in Nederland.
Na twee warme maanden volgt wisselvallig weer, maar tot aan de laatste week van de maand vallen de neerslagsommen nog redelijk mee.

Verandering komt daarin wanneer op 26 augustus een regenfront vrijwel stil komt te liggen over het midden van Nederland.
Door grote verschillen tussen koude en warme lucht ontstaan hier zware buien  over een lijn van (zuid)west naar oost over het land trekken.

In de nacht en ochtend van 26 augustus krijgt het westen van het land het eerste deel van dat waterballet.
Dit leidt tot wateroverlast  en neerslagsommen van 30  tot 60 millimeter.

In Gemert blijft het die nacht bij wat lichte regen  en is het overdag  bewolkt, maar droog.
De zon komt zelfs nog even door bij een aardige temperatuur.

Ondertussen ontstaan op het stilliggende front  nieuwe zware buien, die uitgroeien tot wolkbreuken.
Nu verschuift het zwaartepunt van de moesson richting het oosten.

Hier krijgt eerst Twente een enorme hoeveelheid regen te verduren, waarbij sommige straten niet meer te onderscheiden zijn van rivieren  en ook een dijk bij de rivier de Dinkel breekt door, waardoor de A1 bij De Lutte onder water komt te staan en moet worden afgesloten.

Nadat Twente zijn deel van de moesson kreeg  verschuift de wolkbreukenlijn een stukje naar het zuiden, waar dan de Achterhoek aan de beurt is  en op de buienradar een rode lijn zichtbaar wordt, die bijna van West-Brabant, via Gelderland  naar de Oosterburen loopt.

Ook Gemert krijgt in de avond nog een staartje van de hoosregens mee, maar met de ruim 20 millimeter die dat oplevert stelt het weinig voor in vergelijking met een groot deel van het midden van Nederland.
Daar is de 50 millimeter van De Bilt zelfs nog een schijntje van wat er in Twente en de Achterhoek naar beneden komt.
Lievelde, Rekken,  Hupsel en omgeving verzuipen met soms wel 138 liter water per vierkante meter!

De ironie wil dat er op hetzelfde moment een actie loopt om geld in te zamelen voor de overstromingen in Pakistan.

Het geld kan deels dus ook richting delen van Oost-Nederland.
Je zou er maar net je vakantie vieren.

27 oktober 2002: een klassieke herfststorm

Doorgaans is de herfst meer een afwisseling van mooie en zonnige dagen,  met regenachtig, koel en onstuimig weer.
Af en toe ontwikkelt een depressie zich tot eentje met een zware storm.

Ook in 2002 was dat zo,  want september leverde vooral aardig weer op  en ook begin oktober was het vaak rustig en zonnig.
Richting het einde was er meer invloed van depressies  en smolten twee van die lagedrukgebieden in het laatste weekend van de maand samen.
De invloed van de sterker wordende stormdepressie  was op zaterdag 26 oktober al goed te merken: ook hier in het zuid-oosten van het land waaide het bij vlagen al behoorlijk stevig.

In de ochtend werd er een voorwaarschuwing gegeven dat de volgende dag wel eens het toneel kon worden van een zware storm.

In het westen stond er toen al een stormachtige wind (kracht 8)  die later die dag af en toe aanzwol tot windkracht 9: storm.
In de nacht passeerde het front met regen,  terwijl op dat moment het KNMI besloot om een weeralarm uit te geven voor zware storm (windkracht 10 en hoger).

Overdag trok de stormwind al gauw aan  naar een gemiddelde kracht 10 in de kuststreken  en op het hoogtepunt haalde de storm  in het westen op veel plaatsen ook windkracht 11 (zeer zware storm).
Het geluk bij de storm was dat deze op een zondag plaatsvond  en dus veel mensen gewoon verstandig binnen konden en wilden blijven.

Uiteraard waren er ook wat (slimme) mensen die besloten om toch met de caravan op pad te gaan,  op een pier naar de woeste zee te willen kijken,  of in een bos te gaan wandelen.

Op deze manier vielen er toch een aantal slachtoffers,  maar verder was het grootste deel van de schade  materieel.
Het openbaar vervoer ligt voor een groot deel plat,  op sommige plaatsen waaien daken van flats  en zoals gewoonlijk moeten veel bomen het ontgelden.

Ook de stormvloedkering wordt voor het eerst sinds 1996 gesloten.


Op die bewuste dag zit ik veilig thuis in Gemert,  in de keuken  te kijken naar de bomen verderop.
De grootste boom buigt af en toe zo ver door dat ik denk dat hij omgaat.
Maar het is een sterke en veerkrachtige jongen,  die erg ver door kan buigen!
Anno 2012 staat hij nog steeds overeind  en heeft hij dus met gemak ook 18 januari 2007 doorstaan.

De vriend van mijn zus, werkend bij de Gemertse brandweer, had het wel druk met uitrukken (lees ik in een oud dagboek)  en ook bij mijn ouders was er stormschade,  namelijk een houten dingetje waaide van de buienmuur  en een vaas die mijn moeder nog ergens buiten had staan lag nu in gruzelementen.

In de avond van 27 oktober neemt de wind weer af  en is de zwaarste storm sinds de beruchte 25 januari 1990  voorbij.

Buienradarzomer.

Opnieuw een (fase in de) zomer  waarin het een komen en gaan in van neerslaggebieden,  buien en andere waterdragers.

Al dat kijken naar wanneer die neerslag  nu weer eens voorbij zal zijn zorgt voor vreemde hallucinaties.


Hier zie ik een paardje dat wellicht over de wadden wil hoppen.

Een vervaarlijk zwaard/mes/zaag van Damocles hangt boven de kop van het land.

Iemand anders zag hier hetzelfde in als ik er in zag (al moest ik persoonlijk meer aan superman/superWC/Supercell, met zijn CAPE, denken)

 In een ander beeld zag ik een soort beer zijn middelklauw opsteken naar de liefhebber van mooi (zomer)weer.

Een jaar weer, over pakweg 30 jaar.

Met de huidige verandering van het klimaat in het hoofd  ging ik eens fantaseren over een Nederlands jaartje weer  rond het jaar 2042.
In de praktijk blijkt het klimaat niet te voorspellen  en zitten we misschien wel weer in een periode die te vergelijken is  met het door meteorologen wel eens  benoemde "oude klimaat".

Het klimaat zou in 2042  in mijn fantasie  een verder verwarmde zijn,  met nog meer extremen.

Januari 2042

De maand start met een normale temperatuur van 6 graden,  maar halverwege de maand klimt het kwik naar 18 graden,  een nieuw record.
Dit wordt afgestraft met een storm en veel regen.
Na een zeer natte en zachte week (gemiddeld 10 graden)  slaat het patroon helemaal om.
Met de maandwisseling  zitten we alweer op waarden rond het vriespunt.

Februari

De eerste week vriest het overdags licht en 's nachts matig tot streng.
Er volgt een storing met fikse sneeuwbuien (10 - 20 centimeter op veel plaatsen)  en met een oostenwind  en heldere nacht  duiken op sommige plaatsen de temperaturen tot -21.
Twee dagen later valt de dooi in, maar blijft een tijd treuzelen boven het land.
Terwijl er dan in het westen regen valt bij 6 graden,  ijzelt en sneeuwt het lang in de oostelijke helft.
Op sommige plekken een herhaling van de beruchte ijzelramp van 1987, met veel schade.

De dooi wint vanzelfsprekend  en eind februari zitten we alweer rond de positieve 10 graden.

Maart

De eerste lentemaand begint zonnig  en warm:  in de tweede week  is het dagenlang rond de 15 - 18 graden.
Echter,  met het begin van de meteorologische lente  keert de winter terug, waardoor de laatste week  en ook de overgang met april erg koud verloopt  en er maartse buien  vallen  en op sommige dagen ook een sneeuwdekje ligt,  dat in de zon  weer smelt.

April

Na de koude start  volgt een vrij saai weertype  met wolkenvelden en 12 graden.
Eind april stijgen, onder invloed van een hogedrukgebied op het continent,  de temperaturen naar zomerse waarden,  om daarna met koningsdag te pieken naar en bijna tropische 29 graden.


Mei

Na een eerste droge helft,  met eigenlijk iedere dag zomerse temperaturen   en soms een warmte-onweer (95 mm neerslag opleverend in Boxtel)  slaat na een tropische 17 mei het weer om, helaas zonder onweer.
De westcirculatie hakt er een paar weken goed in  met de gebruikelijke wind en regen.
Op sommige plaatsen valt er meer dan 120 mm  in die dagen.
Ook zakt de temperatuur eind mei op een regenachtige dag naar slechts 6,5 graden,  een record.

Juni

Begint met nog wat nagesputter van de westcirculatie,  maar daar verschijnt  een stevige blokkade op de kaarten.
De rest van de maand blijft het grotendeels droog,  op enkele onweersbuien na, die vooral heel lokaal zijn.
De temperaturen lopen op tot soms 34 graden  en ondanks het waterballet van eind mei is het alweer te droog.

Juli

Helaas voor de mensen die op regenwater zitten te wachten: ook in juli is het schaars.
Veel zon,  een verdwaalde bui  en een serieuze aanval op het hitterecord van Twente uit 2026 (39,1 graden)
Deze strandt op slechts een tiende van het oude record.
De stranden en alle recreatieoorden hebben het druk, maar door de droogte dreigen er problemen te ontstaan.

Augustus

Met deze maand komt er met een klap een eind aan die droogte.
Op de eerste slaat het weer drastisch om,  met een prachtig onweer  en een indrukwekkende shelfcloud.
Voor de weerliefhebbers een fantastische maand:  veel buien,  supercells  en vooral dus ook erg veel neerslag.
Op sommige plaatsen valt er meer dan 200 millimeter in 5 dagen!

Daarna wordt het iets minder heftig, maar echt zonnig en warm zomerweer is er niet meer in augustus.

September

September start "goed"  met een herfststorm, die de bomen vlug een bladerdekje kleiner maakt.
Na de onstuimigheid  volgt weer zomer.
De tweede helft van de maand verloopt recordwarm,  maar op 28 september begint het voelbaar koeler te worden.


Oktober

De temperaturen zakken in de eerste weken tot soms maar 4 graden overdag  en op enkele dagen matige nachtvorst.
Ook valt er sneeuw  en deze blijft zelfs een aantal uren liggen.
Eind oktober is het echter alweer nazomers,  met temperaturen tot 20 graden.


November

Verloopt recordzacht,  met een gemiddelde temperatuur van 12 graden.
De eerste drie weken helemaal regenloos, maar op het eind trekt de WC (westcirculatie) goed door en in 5 dagen halen we de gemiddelde maandsom van 89 mm nog.

December

Na een korte, maar krachtige aanvoer van oceaanwater  volgt een drogere periode.
Het is echter wel zacht:  9 graden gemiddeld in de eerste twee weken.
Hierna volgt een omslag met een heuse sneeuwdump  (15 centimeter in een groot deel van het land).
Een aantal dagen flinke vorst  en dan toch weer die aloude kerstdepressie die een witte kerst voorkomt door dooiweer met regen, wind en 8 graden.
Daarna blijft het voornamelijk zacht, maar niet recordzacht.


Gemiddelde over het land  dat jaar.

Januari:  Normaal  4,8 graden,  90 mm,  75 zonuren,  2042:  7,1 graden,  103 mm,  70 zonuren

Februari:  5,6 graden,  67 mm,  115 zonuren.   2042:  3,2 graden,  51 mm, 158 zonuren

Maart: 7,1 graden,  60 mm,  135 zonuren.   2042: 6,8 graden,  37 mm, 160 zonuren

April: 10,1 graden,  36 mm,  193 zonuren.  2042: 9,8 graden,  34 mm,  179 zonuren

Mei: 13,5 graden,  69 mm,  230 zonuren.   2042:  14,1 graden,  127 mm,  221 zonuren

Juni: 16,8 graden,  71 mm,  215 zonuren.  2042:  18,1 graden,  13 mm,  293 zonuren

Juli: 18,3 graden,  89 mm,  218 zonuren.  2042:  22,9 graden,  7 mm,  291 zonuren

Augustus: 17,9 graden,  103 mm,  178 zonuren.  2042:   16,2 graden,  216 mm,  159 zonuren

September:  15,6 graden,  72 mm,  149 zonuren.  2042:  18,3 graden,  83 mm,  185 zonuren

Oktober:  11,4 graden , 87 mm ,129 zonuren.  2042:  9,4 graden,  74 mm,  110 zonuren

November:  7,2 graden,  89  mm,  68 zonuren.   2042: 12,0 graden,  90 mm,  97 zonuren

December: 3,8 graden,  85 mm,  62 zonuren.  2042:  6,8 graden,  103 mm,  65 zonuren

Verbroken records:

Warmte januari:  oude record  2019  met 6,9 graden.
Warmte juni:  oude record  2031  met 18,2 graden.
Warmte juli:  oude record 2006  met 22,3 graden.
Warmte september:  oude record  2023  met  18,1 graden.
Warmte november:  oude record  2025 met 10,9 graden.

Natste augustus:  oude record 194 mm  in 2023

28 juni 2011: een warm hoogtepuntje in een magere zomer.

Na de extreem droge, warme, zonnige en daardoor uiteraard prachtige lente in 2011  (al zullen veel boeren dat minder beamen)  was de mooiweerkoek  op.

Juni was nog wel aardig begonnen, maar vervolgens kwam er de klad in  en volgden meer koele en wisselvallige dagen.
Voor Gemert was het nog wel een redelijke maand, maar gaandeweg was het wel koeler geworden.

In het laatste weekend was duidelijk dat er de dagen daarop  een vlugge, maar uiteraard ook weer onstabiele, opwarming zou plaatsvinden door middel van een zogenaamde "Spaanse pluim".
Terwijl zaterdag nog in het water viel met grijs en druilerig weer,  begon het zondag op te klaren en voelbaar warm te worden.
Maandag zou een dag topzomer worden  en op dinsdag, voor de storing uit temperaturen van ruim boven de 30 graden.

Deze dag zou ook meteen de warmste dag van de gehele zomer zijn  en dus was het wel even genieten, na het werk,  voor de buien.

Eenmaal aan de computer om te kijken wanneer de hitte weggehoosd kan worden sijpelen de eerste buienradarbeelden binnen waarin het geknetter  de Zuiderburen heeft weten te bereiken.
Vol verwachting begint het hart te kloppen.

Gelukkig hoeft er niet meer heel lang gewacht te worden,  de lucht betrekt  en de eerste rommels rollen voorzichtig mijn oren in.
Zoals een goed onweer hoort te zijn gaat dat geroffel over in weerlicht, tot even lijkt alsof alles inkakt.
Geen flitsen meer,  weinig gerommel  en de neerslagradar van de KNMI laat weinig spectaculairs zien.

Gaat er dan toch niets gebeuren?

Een zwak rolwolkje  trekt over  en dan blijft het opnieuw stil,  op enkele flitsjes en een lang tromgeroffel na.

Het is toch de stilte voor nog wat leuks,  want even later komt het volwassen rolwolkje achter haar verloren kind aan.
Wanneer de vervaarlijke wolk overtrekt zie ik draaiende flarden in de wolk,  terwijl het precies op dat moment ook flink begint te waaien.

Mijn hart slaat bijna over,  het zal toch niet!?

Godzijdank is het inderdaad niet wat ik even vreesde (ontstaan van windhoos),  maar wel volgt een stevige bries  en wat regen.
Stom als ik ben blijk ik mijn geheugenkaartje kwijt te zijn  en probeer nog snel het een en ander vast te leggen met mijn telefoon.

Met de shelf en de wind  is ook het onweer echt begonnen.
Hierbij ook een ontzettende klap, alsof er een vuurwerkbom afgestoken wordt (in dit filmpje een soortgelijke jongen).

Terwijl het hier lekker door blijft bliksemen, met af en toe mooie witte flitsen,  stromen de meldingen van stormschade in de wijde omtrek binnen.
Gemert lijkt echter gespaard te blijven, ondanks de eerdere vlagen.

Wel kan ik nog lang genieten van een boel bliksems  en eindig de avond met het soort opgewonden gevoel dat ik als kind wel eens had wanneer ik met de jaarwisseling  vuurwerk af had gestoken en daarna naar het andere vuurwerk had staan kijken.
Vooral het deel waarin je dan enthousiast roept hoe mooi die vuurpijl (in dit geval bliksem)  wel niet is.

Terwijl het hier nog wat naregent  kan de balans van een avondje onweer opgemaakt worden.
Bij Kaatsheuvel is een windhoos zichtbaar geweest  en onder meer Vught is getroffen door een downburst, waarbij midden in het dorp een boel bomen zijn gesneuveld.

Bij gebrek aan geheugenkaartjes  resteren enkel twee foto's van de chaotische (rol)wolk.

17 juli 2004: de (Nederlandse) moeder aller shelfclouds

2004 had op zomergebied nog niet veel gepresteerd  vergeleken met zijn voorganger.

Vaker was het somber weer  of vielen er met kil weer de nodige buien.
Halverwege juli begon het weer toch voorzichtig op te knappen.

Dit ging niet helemaal zonder "problemen",  want eens het echt warm werd  kwamen er in de onstabiele atmosfeer alweer buien tot ontwikkeling.

Op zaterdag 17 juli kreeg de zon langere tijd ruimte om het land goed warm te stoken.
Voor het eerst in weken werd de dertig graden-grens dan ook overschreden,  iets dat dan ook niet zonder gedonder zou kunnen aflopen.

Het KNMI had dit al dagen in de smiezen  en was die dag al met een weeralarm gekomen om de zonminnende burger er op te attenderen dat de barbecue niet zonder goed naar de luchten te staren kon worden ontstoken.

In de hitte was ik met mijn neefje naar een modelvliegtuigjesgebeuren gegaan  en nadat deze vliegtuigjes een tijdje konden losgaan in de hete lucht begon de lucht te betrekken.
Terwijl deze alsmaar donkerder kleurde  werden de spullen gauw ingepakt.

De lucht die naderde zal ik nooit meer vergeten.
Pikzwart,  met groen  en een indrukwekkende wolkenformatie  die het einde der tijden leken aan te kondigen.
De lucht leek zelfs te kolken en in staat om heel Boerdonk en omgeving te verslinden.

Wat volgde was een heerlijk verkoelende tropische onweersbui.
Ik was op zich wel een beetje teleurgesteld dat de wolken zo gevaarlijk en indrukwekkend oogden, maar de bui eigenlijk amper wat voorstelde.

Toen deze bui eenmaal voorbij was  klaarde het vrij vlug ook weer op  en volgde er een koelere, maar zonnige avond.

Op veel plekken viel de bui op zich wel mee, maar plaatselijk vinden er altijd wel ergens randverschijnselen plaats ,zoals wolkbreuken  en schade door waarschijnlijk een windhoos in Breda.

In die tijd had ik zelf nog geen camera,  dus doen we het met mooie plaatjes,  door anderen geschoten op 17 juli 2004.

De onderste is op Extrema,  waar het feest een gratis toevoeging kreeg qua beats en vuurwerk,  gelukkig zonder ongelukken.

Weergrillen: nieuwjaarsdag 2012 warmer dan 3 (en 4) juni!

Het is een leuk idee voor een weddenschap:   om een kratje bier wedden dat nieuwjaarsdag warmer zal worden dan de eerste zondag in juni.

Iedereen zal gaan voor de eerste zondag in juni  en dat is doorgaans de verstandige keus.
Maar in 2012 zal diegene die inzet op deze zondag dan toch naar de super moeten om een kratje te scoren.

Waar het op zaterdag nog lekker warm was (rond 18 graden in zonnig weer)  was het zondag  gewoon bagger te noemen.

Bijzondere bagger,  dat wel.
In de regen haalde het kwik amper de twaalf graden  en dat is, in het Oosten van Brabant, vergeleken met de voorbije nieuwjaarsdag  2!  graden koeler.
Toen haalden we plaatselijk de 14 graden,  wat ook wel extreem zacht is voor de tijd van het jaar.

Op maandag 4 juni  bleek het nog koeler te kunnen: toen bleven we steken tussen de 10 en 11 graden..
Dat zijn waarden die ook tijdens de Kerstdagen, of op Carnavalszaterdag werden bereikt,  om maar eens wat te noemen.

Stel dezelfde weersetting voor in de winter, dan kan de slee weer uit de kast..

Gelukkig stegen dinsdag de temperaturen weer naar een iets normaler niveau, maar het zou me niets verbazen als er in deze zomer nog wel meer van deze thermische grapjes uit worden gehaald.

12 - 14 november 2010: heel veel regen in het zuiden van het land.

In de aanloop naar de koude en sneeuwrijke december van 2010  moest Nederland wel even afrekenen met de aanvoer van wat depressies  en bijbehorende onstuimigheid.

Zoals de boeren vaak zeggen:  "eerst moet er flink wat water in de sloot voordat het kan winteren".
En dat was dus ook het geval midden november 2010.

Nadat eerst een stormpje voorbijtrok  bleef een regenzone langdurig boven zuid-Nederland en Vlaanderen slepen.

Op vrijdag 12 november begon het te regenen  en bleef het met tussenpozen stevig doorplensen, tot zondagmiddag 14 november.
In Gemert viel het meeste water van vrijdagavond tot en met zaterdagochtend.
Daarna was het uiteraard ook nog niet gedaan,  want ook op zaterdag en zondagochtend viel er nog behoorlijk wat regen.
Een aantal sloten stonden helemaal vol, maar echte overlast bleef uit.

Het zwaartepunt lag toen echter in Vlaanderen, de Ardennen en zuid-Limburg,  waar op sommige plekken meer dan 90 millimeter naar beneden kwam zetten.

In Limburg leidde dit tot heuse modderstromen in het heuvelland,  terwijl in Vlaanderen  ook veel overlast ontstond door de aanhoudende regen.

Het geluk was overigens wel met sinterklaas in Gemert, want  juist tijdens de intocht van de goedheiligman  was de regen voorbij.

Na de bakken regen  volgde een drogere periode  en daalde de temperatuur geleidelijk.

De volgende neerslag die zou vallen, viel als sneeuw.
Dit leidde een bijzondere december in: eentje met op veel dagen vorst, veel sneeuw en ook een geheel witte kerst.

18 januari 2007: zware storm

Koud wilde het niet worden in de winter van 2007:  dagen lang kwamen de temperaturen boven de 10 graden uit.
Na een hete zomer in 2006 en een erg warm najaar  ging de (relatieve) hitte gewoon verder.
In de winter betekent warm weer echter wel dat het wordt veroorzaakt door een westcirculatie, die als het spoor dient voor een depressietrein met de nodige passages van regen en wind.

Niet anders dus in januari 2007, waarin het vrijwel iedere dag ook stevig bleef waaien  en ook wel minimaal een bui of langere tijd regen viel.

Dit leverde natuurlijk al niet het meest prettige weer op, maar het zou nog meevallen vergeleken met de storm die met de westcirculatie richting West-Europa werd meeleverd.

De experts van het weer hadden de naderende stormdepressie al dagen in de smiezen en er volgde tijdig een weeralarm voor donderdag 18 januari 2007.

Duitsers geven depressies en stormen namen, zoals ze ook altijd doen bij orkanen,  deze storm zou de naam "Kyrill"  gaan dragen.
Op 17 januari waaide het al hard  en met de wind mee haalde ik op mijn mountainbike makkelijk ruim 40 kilometer per uur.
De krachtige wind bleef hier vrijwel 36 uur staan, maar de passage van de storm (vooral het koufront) zou uiteraard voor extra windvlagen gaan zorgen.

Overdag trekt de storm over Nederland  en zorgt voor windstoten tot 130 kilometer per uur,  veel regen  en desondanks een hoge januaritemperatuur van 13 graden.

Logischerwijs zijn de gevolgen overal te merken.
Voor miljoenen euro's schade,  veel ongelukken  en ook maar liefst 7 dodelijke slachtoffers in Nederland.
Iin de rest van Europa kostte de storm helaas nog veel meer mensenlevens..

In Gemert is het hoogtepunt van de storm in de vroege avond,  wanneer het koufront passeert, met fikse rukwinden.

Ook in hier vallen gewonden:  twee personen worden geraakt door rondvliegende dakplaten.
Daarnaast had de brandweer het erg druk met alle omgewaaide bomen en andere gevaarlijke situaties.

Ook de volgende dagen kon de brandweer en de gemeentedienst zijn lol op met het opruimen van afgewaaide takken,  omgevallen bomen en andere rotzooi.

Een weekje later ging ik de ATB-route van Gemert fietsen en hier was geen beginnen aan: overal moest ik zigzaggen tussen de omgeaaide bomen.
Tot ik bij de  Stippelberg aankwam en op de singletracks  de bomen in de volle lengte over de smalle paadjes lagen  en ik maar omdraaide, om via wat andere paden richting huis te crossen.

Wanneer je nu de ATB-route rijdt  zie je nog altijd de gevolgen van de storm:  vooral in de Stippelberg liggen de bomen nog, maar ze zijn van het parcours geschoven of vormen een nieuwe bocht.
Totdat de natuur deze vanzelf een keertje heeft verteerd, of er een nieuwe storm passeert.

Zondvloed (begin) augustus 2006

De zomer van 2006 liet zich op zijn best (te goed zelfs) gelden in juni en juli.
Met gemak werden vrijwel dagelijks hoge temperaturen bereikt  en de regen die in mei was gevallen was alweer lang en breed verdampt.

Sterker nog,  het werd met alle hitte en droogte gauw dor en stoffig.
Als augustus ook op deze toer door zou gaan  dan konden de problemen die Nederland in augustus 2003 begon te krijgen met gemak opnieuw opspelen.

Uiteraard is warm zomerweer wel lekker, maar deze verzengende hitte begint toch wel iets teveel van het goede te worden.

Een verkoelend onweer en vervolgens iets lagere temperaturen zouden wel eens heerlijk zijn.

De blokkade, die het weer die maanden zo heet en droog maakte,  leek met augustus op de kalender toch aan zijn einde te gaan komen.
Met de overgang der maanden is er ook meteen een omslag in het weer:  een lange hittegolf wordt op 1 augustus  definitief verdreven met een aantal stevige onweer -en regenbuien!

De ramen en deuren kunnen tegen elkaar open, eindelijk wat verkoeling!
Ook in de avond passeert er nog het een en ander aan onweer.

De volgende dag zijn er eveneens buien actief, maar het Gemertse houdt het relatief droog.

Anders is het op de derde,  wanneer het KNMI al waarschuwt voor zware buien in het oosten van het land.

In Gemert en omstreken gaat het tegen de avond dan ook eens goed tekeer.
Straten blank,  grote plassen:  de moesson is dan toch begonnen.
Ook de volgende dag is merkbaar dat ze van boven met gieters tegelijk de dorstige flora  willen laven.
Minder regen weliswaar dan gisteren, maar toch weer een aantal flinke plensbuien.

Van overal in het land komen die dagen meldingen  van wateroverlast,  wind -en waterhozen en auto's die gaan voor recordhoge golven.

Maar.. we kunnen wel weer slapen zonder airco aan te hoeven zetten  en/of half zwetend telkens wakker te worden.

Gemert krijgt in 4 dagen tijd 95 millimeter, waarvan 44  op 3 augustus, hoosregen te verwerken!
Een iets te snelle compensatie voor het eerder geleden tekort aan hemelwater.

Dat het nog natter kan bewijzen andere delen van het land.
Zo valt er op plaatsen in Zeeuws - Vlaanderen deze som in 1 dag  tijd  en in deze eerste vier dagen van augustus bijeen  valt er daar 130  -tot ruim 150 millimeter neerslag!

Hiermee doet deze provincie haar naam wel eer aan.

De rest van augustus blijft een wisselvallige bedoeling,  maar  niet meer zo nat als de eerste dagen.
Iets minder dan 100 millimeter komt er toch nog wel bij  in de overige 27 dagen van d'n achtste.
Hiermee is augustus net niet de natste augustus,  aangezien die van 1969  vrijwel even nat is geweest, maar vermoedelijk een buitje meer ving.

Van droogte is uiteraard geen sprake meer,  hoewel de regen na al deze liters per vierkante meter in september 2006 op lijkt te zijn.

Deze maand zou dan juist weer een hele droge worden..

Onweersdrieluik in juli 2010, deel 3: 14 juli

Na een relatieve rustdag was Nederland toe aan de derde onweersdag.

Deze keer zou de boel genoeg tijd hebben om eens flink op te warmen,  voordat in de namiddag de buien een knetterend einde aan het tropen aan de Noordzee zouden maken.

Met spanning wordt er gekeken naar wat Estofex nu weer voor ons landje verwacht  en dat is dan ook niet voor de poes:  ditmaal level 3 voor bijna het hele land  en het kleine deel aan de kust dat niet meedoet is nog altijd goed voor een waarschuwing van de tweede level.
Ter illustratie:  level 3 komt doorgaans eens in het jaar voor, of zelfs minder dan dat,  in heel Europa.
Nu tweemaal in Nederland  in drie dagen!

Ik knijp 'm toch wel,  met 21 juli 2009  en de foto's en filmpjes van 12 juli in het achterhoofd.
Bij de zwarte cross zullen ze ook wel even bidden dat ze niet opnieuw de volle laag gaan krijgen.
Zij worden echter gespaard ditmaal,  wat niet gezegd kan worden over andere plaatsen.

De temperatuur kruipt intussen op tot boven de 33 graden:  de heetste dag van 2010 is een feit.
Terwijl we nog eens lekker zweten is er op de buienradar een enorm buiencomplex zichtbaar, dat vanuit Frankrijk richting Nederland kruipt.

Wanneer de buienstoet het Gemerste dreigt te naderen in de namiddag  en de lucht betrekt  besluit ik eens het veldje om de hoek op te zoeken om de komst van het feest met mijn cameraatje vast te leggen.

Hier leg ik de naderende bui vast  en het is en mooi exemplaar,  inclusief shelf  en groene luchten bij het neerslagscherm.
Ik blijf wat te lang kijken naar de mooie shelf,  tot het snelle naderen van deze wolken met vriendelijk doch dringend duidelijk maken dat ik een schuilplaats moet zoeken.
De donders zetten hier kracht bij  en nog net niet rennend  weet ik voor de eerste druppels  veilig mijn appartement te bereiken.

Vanuit hier zie ik hoe de regen tegen de ramen klettert,  de donders roffelen  en de wind af en toe stevig uithaalt.
Al met al duurt de bui een ruim kwartier  en zit het er vervolgens weer op met de hitte.

Gemert komt ditmaal prima door het drieluik,  met de nodige millimeters regenwater voor de planten, maar geen zware beschadigingen, op de intercom van het appartement na, dat na het onweer vreemde geluiden maakt.

Uiteraard zijn er wel andere plaatsen waar de schade groot is.

Als eerste komen er berichten binnen dat bij Neerkant en Helenaveen een boel bomen zijn gesneuveld.
Vervolgens nog minder mooi nieuws uit bijna dezelfde kant waar het op 12 juli ook al losging: de Achterhoek.

Nu is een camping bij Vethuizen getroffen door een downburst,  de caravans zijn letterlijk omver en in het meertje van de kampeerplaats gewaaid.
De campinggasten hebben de apotheose van het noodweerdrieluik met een zware prijs moeten bekopen:  2 doden en 7 gewonden zijn er te betreuren.

Na drie uit 5 dagen stevige buien  keert de rust weer in Nederland.
De zomer wordt langzaam afgebouwd  en af en toe valt een bui.

De naderende bui.
En een stille getuige van het natuurgeweld,  aangetroffen op de weg tussen Gemert en Erp,  dagen later.

Onweersdrieluik in juli 2010, deel 2: 12 juli

Een hete zondag in juli  werd afgesloten met een zinderende voetbalwedstrijd.
Nederland moest in een harde wedstrijd toch zijn meerdere erkennen in Spanje  en de kater kon ofwel weggedronken worden,  danwel weggeslapen.

De natuur koos op maandag 12 juli voor het drinkgedeelte.
Estofex komt ook met een leuke verrassing:  level 2 voor een groot deel van het land  en zelfs Level 3 voor het (noord)oosten!

Level 3 betekent dat er buiten een aardige kans op zwaar weer, ook een aanzienlijke kans is op extreem zwaar weer.
Gevalletje weeralarm dus.

Voor de aankomende buien uit is het 's ochtends al erg warm.
Wanneer ik naar de winkel fiets  lijkt er eerst niets aan de hand, maar de lucht lijkt al gauw toch al aardig op een bak bloemkolen.
Uit de eerste bloemkool valt dan ook al een aardige plensbui  en wanneer deze voorbij is  fiets ik gauw naar mijn onderkomen.
Daar aangekomen zie ik de donkere lucht, die de volgende plens zal bezorgen, alweer hangen.

Voor de bui uit trekt er iets over dat wat wegheeft van een shelfcloud in wording  en wat volgt is een nette wolkbreuk.
De straat staat binnen no-time blank,  maar echt onweren doet het hier niet.

Dankzij de smak water lekt het dakje van mijn fietsenhok, maar verder lijkt Gemert de bui aardig te hebben doorstaan.
Het water stroomt vrij vlug weer weg  en op de buienradar is vervolgens goed te zien hoe de buien zich clusteren, om precies in het door Estofex berekende "level 3-gebied"  hun hoogtepunt te bereiken.

Terwijl we hier het ergste gehad hebben  regent het ondertussen berichten over noodweer in het oosten des lands.
In Hengelo is het station beschadigd en liggen her en der bomen op huizen.

In de Achterhoek is het terrein, waar men bezig was met de opbouw van de Zwarte Cross getroffen door een downburst,  waarbij een aantal van de tenten zijn ingestort  en in Vragender wordt de complete kerktoren verwoest.

De wonden worden gelikt,  de filmpjes en foto's geplaatst  en er wordt uitgekeken naar het laatste deel van het drieluik.

Onweersdrieluik in juli 2010, deel 1: 10 juli

Nederland zuchtte onder de hitte  in juni en juli 2010  en daarnaast liepen de spanningen ook nog eens hoog op  aangezien Oranje de finale van het WK voetbal wist te bereiken.

De dag voordat deze finale zou plaatsvinden kende meteorologisch gezien ook een zinderende finale.

Overdags liep de temperatuur op naar  tropische waarden  en dan ook op de manier zoals deze vaker voorkomt wanneer er onweer in aantocht is:  benauwd.
Van het onweer had ik gehoord,  dus maakte ik op tijd dat ik uit het water was  en op een veilige plek het onweer af kon wachten.

Al gauw begon de zon te verdwijnen achter een steeds dikker wordende laag hoge bewolking  en de hitte steeds broeieriger aan te voelen.
Uiteraard ga ik online de laatste ontwikkelingen nauwlettend volgen:  onder Eindhoven ontstaat een eerste bui  waarvan de wolkentop naar 14 kilometer hoogte wordt geslingerd.
Het serieuze werk dus.

Hier verandert de lucht van lichtgrijs  in donkergrijs  vanuit het zuid-westen  en een vreemde, lange wolkenflard  hangt verticaal in de lucht.
Dit vreemde schouwspel blijkt een soort wolkenversie van de vuvuzela te zijn:  lijkt leuk, maar het slaat uiteindelijk op weinig.

De dorstige natuur lijkt wel teleurgesteld, aangezien het beloofde vocht toch niet lijkt te komen.
Op de radar is te zien hoe de zware bui, met een zwarte mangopit netjes ten westen van Gemert richting noorden trekt.
De bui zorgt voor  wat omgevallen bomen  en verderop laat hij een hagelspoor achter in Nistelrode, terwijl het lijkt dat Tilburg een windhoos op bezoek heeft gekregen.

Voor hier is het even geduld hebben  en nog even puffen in de natuurlijke sauna.
Voor de sfeer kijkt een huisgenoot Grease,  Grease lightning!

Maar voordat wij ook maar rommels en bliksems kunnen verwelkomen begint het alweer te schemeren,  waardoor het schouwspel des te mooier kan worden.

Het westen des lands is eerder aan de beurt  met ook de nodige wolkbreuken, koeien te water, shelfjes en uiteraard ook het electrische klank -en lichtsspel.




Daarna mag het Gemertse ook afkoelen en vooral de natuur ook haar dorst lessen onder het bijkomende genot van de onweersklappen.
Geen heftige bui, maar zeker welkom na alle droogte en hitte van de voorbije weken.

We kunnen weer rustig gaan slapen  en ons opmaken voor de Finale tussen Nederland en Spanje.
Maandag zal dan deel 2 van het drieluik zich ontvouwen.

Gimmerse weerrecords (t/m mei 2012)

Na even zoeken in de gegevens die het KNMI nog heeft liggen van ons lieflijke dorpke  is dit een overzicht van de weerrecords, sinds de metingen zijn begonnen.


Neerslag:

Droogste maand:  april 2007  met 0, ginne, geen,nop  millimeter neerslag.
Droogste jaar:  1959,  met 424,9 millimeter.

Langste periode zonder neerslag:

37 dagen:  van 31 maart  t/m  6 mei 2007


Natste dag: 19 juni 1966  met maarliefst 62,3 millimeter in de KNMI-regenmeter.
Natste maand:  september 2001,  198 mm  (ofwel alle regen die normaal in een herfst valt in 1 maandje)
Natste jaar:  1966  met 1003,8  mm  (de beruchte 1998 doet het alhier 12 millimeter droger)

Langste periode waarin er iedere dag wel neerslag viel:

31 dagen: van 20 november t/m  20 december 1971


Dikste sneeuwdek: 
Van 17 t/m  20 februari 1969  lag er een sneeuwdek van 23 centimeter.
De carnavalsoptochten in Brabant en limburg  konden niet doorgaan door de sneeuwval die begon op zondag 16 februari 1969,  waarschijnlijk dus ook in Gemert.

Een goede tweede is de 20 centimeter sneeuw op 24 december 2010.

Langste periode dat er aan een stuk een sneeuwdek(je)  de Gemertse omgeving wit hield:
2 maanden en een week:  dat  was eigenlijk vanzelfsprekend tijdens de beroemde winter 1962 - 1963.
Van 27 december 1962  tot en met 6 maart 1963  lag er een sneeuwdek  (op het hoogtepunt  15 centimeter).

Vroegste tropische dag:  21 april (1968)  met 32,2 graden!
Onofficieel (thermometer tegen de muur in de tuin) is het 15 april 2007.

Heetste dag:  23 augustus 1944, een maand voor de bevrijding. 
De temperatuur steeg naar 37 graden ,terwijl in Warnsveld (eerder warmveld)  het nog altijd staande warmterecord werd bereikt met  38,6 graden!

Qua kou zijn er  weinig gegevens te vinden,  maar vermoedelijk komt de koudste dag van de afgelopen eeuw ook in aanmerking voor de koudste dag in Gemert.

Dit was ook in de oorlog,  in 1942 toen het kwik op 27 januari  in Winterswijk (what's in a name!) als een valk naar  -27,4 daalde.
De Bilt zag ook blauw met - 24,8.